Tác giả : BÙI XUÂN VĨNH

MUỖI VẰN: TRUNG GIAN TRUYỀN BỆNH
Sốt xuất huyết (SXH) do một loại siêu vi trùng - gọi tắt là siêu vi (SV) - gây nên. SV này được truyền vào người khi muỗi đốt chúng ta. Tuy nhiên, chỉ có một loại muỗi có khả năng mang SV này để truyền vào người: đó là muỗi Aedes Aegypti mà ta thường gọi là “muỗi vằn”. Gọi như vậy vì loại muỗi này có màu nâu đen nhưng ở thân và các chân của chúng lại có đốm trắng, những đốm này kết lại trông giống như các vằn trắng. Loại muỗi này sinh nở nhiều trong mùa mưa, ưa ẩm thấp, thường đậu trong nhà, trên tường, trên mắc áo, dưới gầm giường, gầm tủ v.v... và đốt người cả ban ngày. Do đó, bệnh SXH thường phát triển mạnh trong mùa mưa, khi thời tiết ẩm thấp. Đa số người bệnh là trẻ em, kể cả trẻ trên 10 tuổi. Tuy nhiên cũng có một số người lớn bị SXH và tử vong vì bệnh này.

BIỆN PHÁP TÍCH CỰC PHÒNG CHỐNG SXH: DIỆT MUỖI & LĂNG QUĂNG

Như vậy, cách phòng bệnh SXH thực tế nhất là chống muỗi. Có thể thực hiện việc đó với các biện pháp sau:

Diệt muỗi trong nhà

Việc đầu tiên là giữ cho nhà cửa được sạch sẽ, sáng sủa, khô ráo vì dơ bẩn, tối tăm, ẩm thấp là những điều kiện thuận lợi cho muỗi cư trú và phát triển. Nhà cửa, kể cả gầm giường, gầm tủ... cần được lau quét sạch sẽ hàng ngày. Không treo nhiều quần áo trên mắc áo, trên tường. Dùng thêm thuốc xịt muỗi, nhang trừ muỗi là những việc hữu ích.

Diệt lăng quăng

Việc thứ hai là giữ cho sân vườn, khu vực quanh nhà được quang đãng, khô ráo. Nên phát quang các bụi rậm quanh nhà, vì đó cũng là nơi muỗi cư trú. Nên dọn cho sạch, khô các vũng nước sau khi mưa, vì đó là nơi muỗi tới sinh nở. Cần đậy kín các lu, bình chứa nước. Nếu có điều kiện, có thể nuôi cá kiểng để ăn hết lăng quăng, không cho chúng phát triển thành muỗi.

Chống muỗi đốt

Mọi người trong gia đình đều nên ngủ mùng, không những ban đêm mà kể cả khi ngủ trưa. Vì như chúng ta đã biết, loại muỗi vằn truyền bệnh SXH đốt người cả ban ngày. Những khi trẻ ngồi học, thân thể và nhất là hai chân cần được che kín bằng quần dài; Nếu cần, có thể dùng thêm vớ (bít tất) để bảo vệ 2 bàn chân.

Các biện pháp phòng ngừa SXH nói trên thật đơn giản nhưng lại rất thiết thực, chỉ cần chúng ta kiên nhẫn thực hiện là có thể tránh được căn bệnh nguy hiểm này.

PHÁT HIỆN SỚM SỐT XUẤT HUYẾT

Việc phát hiện sớm bệnh SXH cũng là việc rất cần thiết, vì khi phát hiện được bệnh sớm, đưa trẻ đi chữa trị kịp thời thì sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.

Điều cần ghi nhớ là bệnh có 2 triệu chứng cơ bản: đó là sốt và xuất huyết. Chính 2 triệu chứng này cấu thành tên gọi của bệnh. Tuy nhiên, trong 2 triệu chứng trên, thì triệu chứng sốt là cơ bản hơn vì luôn luôn xảy ra lúc bệnh khởi phát. Còn triệu chứng xuất huyết sau đó mới xảy ra và nhiều khi lại không xảy ra, do đó, có nhiều ca bệnh SXH nhưng lại không có triệu chứng xuất huyết. Và cũng chính vì vậy, khi bệnh mới khởi phát, chỉ có triệu chứng sốt là có thể giúp ta phát hiện bệnh.

Chứng sốt trong bệnh SXH có một số đặc điểm khác với chứng sốt của các bệnh khác đó là:

1. Sốt đột ngột bất thình lình. Thí dụ: trong buổi sáng, buổi trưa, trẻ vẫn ăn, chơi bình thường, vẫn mát, vậy mà tới chiều đột nhiên sốt ngay.

2. Sốt cao. Nhiệt độ lên tới 390C; hoặc cao hơn. Sờ vào trán trẻ, thấy nóng ran.

3. Sốt liên tục, liên miên ngày đêm không lúc nào ngưng. Có cho trẻ dùng thuốc hạ nhiệt thì nhiệt độ cũng chỉ giảm xuống một lát, rồi lại tăng lên ngay. Chứng sốt này thường kéo dài từ 2 tới 7 ngày. Kèm theo sốt, nhiều trẻ còn đau bụng, thường là đau vùng rốn hoặc bên phải rốn. Ói mửa, no hơi (sình bụng) cũng là những triệu chứng hay gặp.

Còn xuất huyết là một triệu chứng đa dạng: có trẻ chỉ chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng; có trẻ lại chảy máu dưới da; có trẻ lại nôn ói, tiêu ra máu v.v... Nhưng như trên đã nói, có trẻ bị SXH, nhưng lại không hề có một triệu chứng xuất huyết nào. Tuy nhiên, ngay cả các ca bệnh đó cũng vẫn nguy hiểm, có thể gây tử vong.

Như vậy, nếu trong mùa mưa mà gia đình có trẻ bị sốt với 3 đặc điểm trên, bạn cần nghĩ đến bệnh SXH và cho trẻ đi khám bệnh ngay. Còn khi bạn thấy trẻ tuy sốt nhưng vẫn có vẻ khỏe mạnh, ăn chơi như thường; bạn lại bận việc không bỏ được và ỷ lại vào các thuốc hạ nhiệt có sẵn trong nhà để cho trẻ dùng… thì cũng xin chớ để quá 2 ngày. Có nghĩa là sau 2 ngày dùng thuốc mà trẻ vẫn sốt, bạn nhất thiết phải cho trẻ đi khám bệnh ngay vì có khả năng là trẻ đã bị SXH.

Xin các bạn hãy cảnh giác với căn bệnh nguy hiểm này!